top of page

Zaterdag 2 maart 1963: Jan J. van der Hoorn wint Medemblik-Urk-Enkhuizen-Medemblik

'Jan van der Hoorn laconieke triomfator van de slag op het IJsselmeer', schreef De Telegraaf in de sportkatern op maandag 4 maart 1963. Ruim tweeënhalve maand is er al Siberische kou in Nederland. Inclusief de Elfstedentocht zijn er in deze winter maar liefst 59 wedstrijden op natuurijs verreden. Toch heeft de ijsclub Radboud uit Medemblik alles op alles gezet om op het IJsselmeer, op zaterdag 2 maart 1963, 'een revanche wedstrijd' voor de Elfstedentocht te organiseren.

Als Jan der Hoorn, een in 1963 31-jarige bloemenkweker uit Ter Aar, zich 's ochtends meldt voor de inschrijving bij café het Witte Paard in Medemblik ziet hij dat er slechts maar een paar helden van de Elfstedentocht van 1963 van start zullen gaan in de 170 kilometer lange monstertocht op het IJsselmeer. Hij herkent Willem van der Aar uit Haarlem, een stratenmaker die 15e werd in de Elfstedentocht in 1963 en bouwvakker Willem Augustin uit Amsterdam. Willem eindigde als 14e. De grote namen, Paping, Uitham en van den Berg ontbreken.

Om zeven uur klinkt het startschot voor het peloton van ongeveer tweehonderdvijftig schaatsers. Het is nog pikkedonker. Met sneeuwschuivers is op het IJsselmeer een baan geveegd. Begeleid door volgauto's trekt de stoet dwars over het IJsselmeer richting Urk. Pas na de stempelpost in Urk breekt de wedstrijd open. De 29- jarige Van Dalen uit het Overijsselse Kallekotte probeert na de passage van Workum zijn slag te slaan. Pas voor Enkhuizen heeft Jan van der Hoorn hem teruggepakt. Het deelnemersveld is inmiddels compleet uit elkaar gevallen. Het is een uitputtingsslag geworden. De wedstrijdrijders passeren onderweg van alles, ze zien deelnemers aan de toertocht van Medemblik naar Workum, Hindeloopen en Stavoren, vice versa. En er is volop autoverkeer op het IJsselmeer. In het eerste weekend van maart 1963 wordt er voor de derde keer een autorally georganiseerd op het IJsselmeer.

Vlak voor het Hoornse Hop zet van der Hoorn de tegenaanval in. Met krachtige slagen nadert hij van Dalen, die het moeilijk lijkt te hebben. Samen zetten ze even de wedstrijd voort, maar van Dalen kan de ontketende van der Hoorn niet bijhouden.

Bij een koek en zopie tentje stopt van der Hoorn zelfs even om een kop chocolademelk te kopen. Ravitailleringsposten zijn schaars onderweg en van der Hoorn heeft hevige dorst gekregen. Een vloek! De chocolademelk is gloeiend heet en daardoor moet hij noodgedwongen de tijd nemen om het op te kunnen drinken. Jan van der Hoorn is niet zo snel in paniek te krijgen. Van Dalen loopt in, maar van der Hoorn's voorsprong is ruim genoeg om de winst niet in gevaar te zien komen. 'Ik was liever tweede geworden achter Jan Uitham in de Elfstedentocht', dan hier te winnen laat van der Hoorn na afloop weten aan een journalist van het Parool.

In de maandagkrant verscheen een uitvoerig verslag over de tocht. Over de afwezigheid van Paping schreef de journalist. 'Tot het laatst hield het bestuur een slaapplaats voor Paping beschikbaar die eerder aan had gegeven aan de wedstrijd mee te zullen doen. Op het laatste moment had Paping toch afgezien van deelname aan de wedstrijd, maar wel aangegeven te zullen starten in de toertocht. 'Maar al wie er kwam, geen Reinier Paping en zijn wederhelft'. 'Reinier Paping heeft ons bedonderd', zei een bestuurslid verbitterd. De journalist was het daar niet mee eens. 'Dat verbitterd dan ten onrechte', want hij vergat dat dit feest geen Paping nodig had.'

Jan van der Hoorn (1931-2016) dacht daar waarschijnlijk anders over. Hij won in de winter van 1962-1963 weliswaar de meeste langeafstandwedstrijden op natuurijs in Nederland, waaronder een wedstrijd op het Zuidlaardermeer over 180 kilometer op 10 februari 1963. Van der Hoorn versloeg toen de gebroeders Jan en Max Uitham en Henk Ottema. In de Elfstedentocht moest Jan van der Hoorn in Bolsward opgeven. Dat was een bittere pil. In de Elfstedentocht van 1956 had van der Hoorn naam gemaakt, Jan maakte toen deel uit van het vijftal (De Koning, Nauta, Verhoeven, Wijnhout) dat als eerste (gezamenlijk) over de finish ging en daardoor wegens het overtreden van het wedstrijdreglement werd gediskwalificeerd. Van der Hoorn, een potentiële Elfstedenwinnaar, wilde sportieve revanche. Het winnen van de revanche wedstrijd op het IJsselmeer op zaterdag 2 maart 1962 is een unieke prestatie, maar voor van der Hoorn werd het slechts een schrale troost.

Uitslag Medemblik, Urk, Enkhuizen, Medemblik

afstand circa 170 km

1. Jan J van der Hoorn Ter Aar. 6 uur 28. 32

2. Van Dalen Kallekotte

3. Willem van der Aar Haarlem

4. Dirk Groen Steenwijk

5. Jan Slagter Hoogkarspel

6. Gerritse*

7. van Steenvoorden*

8. Piersma*

9. R. Smit*

* woonplaats niet kunnen achterhalen.

Bronnen: Parool, Maasbode, De Telegraaf

Laatste berichten
bottom of page